بازار فارکس فرصت‌های معاملاتی جذابی را ارائه می‌دهد، اما بسیاری از معامله‌گران در این بازار سرمایه خود را از دست می‌دهند. یکی از مهم‌ترین دلایل شکست معامله‌گران در فارکس، استفاده نادرست از مفاهیم مارجین و اهرم است. در این بخش، به بررسی سازوکار مارجین و اهرم، دلایل تأثیر آنها در از بین رفتن حساب معاملاتی و روش‌های جلوگیری از این خطرات می‌پردازیم.
مفاهیم اهرم (Leverage) و مارجین (Margin) در فارکس
اهرم (Leverage) چیست؟
اهرم قابلیتی است که به معامله‌گران امکان می‌دهد با سرمایه‌ای بیشتر از موجودی واقعی خود معامله کنند. این مفهوم را می‌توان به صورت وامی از سوی بروکر در نظر گرفت که به شما اجازه می‌دهد سرمایه اولیه خود را چندین برابر نمایید.
- مثال: اگر ۱۰۰ دلار سرمایه داشته باشید و بروکر اهرم ۱:۱۰۰ ارائه دهد، شما می‌توانید تا ۱۰,۰۰۰ دلار معامله انجام دهید (۱۰۰ × ۱۰۰).
- نکته مثبت: در صورت حرکت بازار در جهت موافق با معامله شما، سودتان به نسبت اهرم چندین برابر خواهد شد.
- نکته منفی: در صورت حرکت بازار در جهت مخالف با معامله شما، زیان شما نیز به نسبت اهرم چندین برابر خواهد شد.
مارجین (Margin) چیست؟
مارجین مقداری از سرمایه شماست که بروکر به عنوان وثیقه برای باز نگه داشتن یک معامله از شما مطالبه و نگهداری می‌کند. میزان مارجین مورد نیاز مستقیماً به اهرم انتخابی شما بستگی دارد.
- مثال: برای باز کردن معامله‌ای به حجم ۱۰,۰۰۰ دلار با اهرم ۱:۱۰۰، مبلغ ۱۰۰ دلار از حساب شما به عنوان مارجین تخصیص داده شده و قفل می‌شود.
- اهمیت: مارجین به خودی خود مضر نیست، اما استفاده نادرست یا بیش از حد از آن، حساب معاملاتی شما را در معرض ریسک بزرگی قرار می‌دهد.
چگونه مارجین و اهرم منجر به از بین رفتن حساب‌های معاملاتی می‌شوند؟
استفاده نامناسب از مارجین و اهرم می‌تواند عواقب جدی برای حساب معاملاتی داشته باشد. در ادامه به مهم‌ترین ریسک‌ها اشاره می‌شود:
کال مارجین (Margin Call)
اتمام سرمایه قابل استفاده کال مارجین یکی از موقعیت‌های ناگواری است که ممکن است برای معامله‌گر پیش آید. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که میزان زیان‌های شناور شما به حدی برسد که دیگر موجودی کافی برای پوشش مارجین مورد نیاز معاملات باز خود نداشته باشید.
- مثال: با ۱۰۰ دلار موجودی حساب و استفاده از اهرم ۱:۱۰۰ برای باز کردن معامله‌ای به ارزش ۱۰,۰۰۰ دلار. اگر بازار تنها ۱٪ بر خلاف موقعیت شما حرکت کند، زیان ۱۰۰ دلاری به کل حساب شما وارد شده و موجودی صفر می‌شود.
- نتیجه: هر چقدر اهرم بالاتری استفاده کنید، حرکت‌های کوچک‌تر بازار نیز می‌توانند منجر به از دست رفتن کل سرمایه شما شوند.
لیکوئید شدن (Liquidation)
بستن اجباری معاملات و نابودی سرمایه هنگامی که موجودی حساب شما از حداقل سطح مورد نیاز برای ادامه نگهداری معاملات باز کمتر شود (معمولاً پس از کال مارجین)، بروکر به صورت اجباری تمام موقعیت‌های معاملاتی شما را می‌بندد. این اقدام به معنای از دست دادن تمام سرمایه موجود در حساب است.
- مثال: فرض کنید ۱,۰۰۰ دلار در حساب دارید و با اهرم ۱:۵۰۰ معامله می‌کنید. اگر بازار تنها ۰.۲٪ برخلاف معامله شما حرکت کند، کل سرمایه شما از بین می‌رود و بروکر تمام پوزیشن‌های شما را می‌بندد.
- اخطار: اهرم بالا یک شمشیر دو لبه است. در حالی که پتانسیل سود بالایی دارد، در صورت حرکت نامساعد بازار، می‌تواند به سرعت حساب شما را به صفر برساند.
تصمیمات هیجانی و معاملات بیش از حد (Overtrading)
حس قدرتی که اهرم بالا به معامله‌گر می‌دهد، می‌تواند منجر به معاملات بیش از حد (Overtrading) شود.
- مشکلات ناشی از آن:
- اتخاذ تصمیمات معاملاتی غیرمنطقی تحت تأثیر هیجان.
- پذیرش ریسک‌های بزرگ‌تر به امید کسب سود بیشتر.
- تسریع روند نابودی حساب معاملاتی.
- نکته: معامله‌گران حرفه‌ای اغلب از اهرم‌های پایین‌تر استفاده می‌کنند تا قادر به اتخاذ تصمیمات منطقی‌تری باشند.
نوسانات بازار تهدیدی برای حساب‌های دارای اهرم بالا
بازار فارکس به شدت نوسانی است و تغییرات قابل توجهی ممکن است در عرض چند دقیقه رخ دهد. استفاده از اهرم بالا در چنین بازاری به این معنی است که حتی یک نوسان کوچک نیز می‌تواند منجر به نابودی حساب شما شود.
- مثال: اگر با اهرم ۱:۵۰۰ معامله‌ای باز کرده باشید، تنها ۰.۲٪ حرکت بازار در جهت مخالف می‌تواند حساب شما را صفر کند.
- نتیجه: عدم درک صحیح از نوسانات بازار و استفاده از اهرم بالا می‌تواند حساب معاملاتی شما را به سرعت نابود کند.
راهکارهای جلوگیری از نابودی حساب در فارکس
برای کاهش ریسک‌های ناشی از مارجین و اهرم و حفاظت از سرمایه، رعایت نکات زیر ضروری است:
استفاده از اهرم پایین‌تر
اگرچه اهرم بالا جذاب به نظر می‌رسد، اما برای معاملات امن‌تر بهتر است از اهرم‌های پایین‌تر مانند ۱:۱۰ تا ۱:۵۰ استفاده نمایید.
رعایت اصول مدیریت سرمایه
- در هر معامله، بیش از ۱-۲٪ از کل سرمایه خود را ریسک نکنید.
- حجم معاملات خود را متناسب با موجودی حساب تنظیم نمایید.
استفاده همیشگی از حد ضرر (Stop Loss)
یکی از اشتباهات رایج، معامله بدون تعیین حد ضرر است. عدم استفاده از حد ضرر می‌تواند منجر به از دست رفتن کل سرمایه در یک لحظه شود.
کسب درک صحیح از بازار پیش از استفاده از اهرم
لازم است با ماهیت بازار آشنا شوید. میزان نوسانات بازار و اینکه آیا استفاده از اهرم بالا در آن شرایط منطقی است یا خیر را ارزیابی کنید.
عدم وسوسه شدن توسط پیشنهادات اهرم بالا بروکرها
ممکن است اهرم‌های بسیار بالا را پیشنهاد دهند، چرا که این امر احتمال نابودی حساب معامله‌گران را افزایش می‌دهد. در دام این پیشنهادات گرفتار نشوید و همواره بر اساس تحلیل و منطق معامله کنید.
نتیجه‌گیری
اهرم بالا در فارکس می‌تواند ابزاری برای کسب سودهای قابل توجه باشد، اما استفاده نادرست از آن به سرعت منجر به نابودی حساب معاملاتی خواهد شد. تعداد زیادی از معامله‌گران به دلیل استفاده از اهرم بالا و عدم رعایت مدیریت ریسک، تمام سرمایه خود را از دست می‌دهند. بهترین استراتژی برای بقا و موفقیت بلندمدت در فارکس، استفاده از اهرم پایین، مدیریت سرمایه اصولی و تعیین حد ضرر برای تمام معاملات است. با معامله هوشمندانه، از تأثیر مخرب مارجین و اهرم بر حساب خود جلوگیری کنید.